Logo Nationaal Deltaprogramma 2025
Volledige versieNaar een nieuwe balans in de leefomgeving: ruimte voor leven met water
Het Deltaprogramma rapporteert jaarlijks over nieuwe inzichten en de voortgang. Hieronder staan de hoofdpunten uit Deltaprogramma 2025.
De plensbuien, wateroverlast en droge perioden in de afgelopen jaren geven een beeld van het nieuwe klimaat. De sprong naar een veilige en leefbare toekomst begint nu.
Nederland moet anders omgaan met te veel en te weinig water, ook in het ruimtegebruik
In het Deltaprogramma bereiden we ons voor op het nieuwe klimaat. Het zwaartepunt ligt nu nog bij oplossingen in het waterbeheer. Dat blijft belangrijk, maar het is niet genoeg.
Met extra inzet op waterbeheer kunnen we klimaatverandering voor een deel opvangen. Maar zeker niet helemaal.
De oplossing ligt ook in de manier waarop we onze omgeving inrichten en de grond gebruiken.
Met deze combinatie houden we Nederland veilig en leefbaar: anders omgaan met water én ruimte.
Drie opgaven
scroll
Opgave 1 De opgave waterveiligheid gaat over de bescherming tegen overstromingen
Overstromingen vanuit zee, de grote meren en de grote rivieren
Overkoepelend doel
In 2050 heeft iedereen het basisbeschermingsniveau. De kans op grote groepen slachtoffers en grote economische schade is dan zeer klein.
0%
80%
100%
Meer dijkversterkingen
Tot 2050 zijn meer dijkversterkingen nodig. Het tempo moet omhoog.
Hogere kosten
De benodigde dijkversterkingen kosten meer geld dan we eerder dachten.
Ruimte vrijhouden
Het is nodig meer ruimte vrij te houden voor toekomstige dijkversterkingen.
Opgave 2 De opgave zoetwater gaat over de weerbaarheid tegen watertekort
Weerbaar tegen te weinig en te zout water
Overkoepelend doel
Nederland is in 2050 weerbaar tegen watertekort.
0%
100%
Nog vaker watertekort
Het zoetwatertekort neemt in de zomer enorm toe.
Wees voorbereid
Er is steeds vaker niet genoeg zoetwater voor iedereen. Alle sectoren moeten voorbereid zijn op regelmatig watertekort en verdere verzilting.
Houd tempo
De realisatie van maatregelen vertraagt. We moeten tempo houden.
Opgave 3 De opgave ruimtelijke adaptatie gaat over een klimaatbestendige inrichting
Bestand tegen schade door wateroverlast, droogte, hitte en de gevolgen van overstromingen
Overkoepelend doel
Nederland is in 2050 klimaatbestendig ingericht.
0%
100%
Inhoudelijke doelen
Er komen concrete doelen voor het klimaatbestendig maken van de inrichting.
Iedereen in actie
Een klimaatbestendige inrichting vereist actie van iedereen: de financiële sector, telecom, energie, corporaties, inwoners et cetera.
Borging
Verschillende studies laten zien: het klimaatbestendig maken van Nederland gaat tientallen miljarden kosten.
Wij willen met De Vrije Maas een goede voorouder zijn voor onze kinderen en kleinkinderen.
Bekijk video (2 minuten)
Uitvoering in de gebieden
Het Deltaprogramma krijgt echt vorm bij de uitvoering in de regio's. De wateropgaven raken daar steeds meer verweven met opgaven voor onder meer woningbouw, landbouw en natuur. Dat speelt overal in Nederland. Wateroverlast, watertekort en de bescherming tegen overstromingen zijn niet meer alleen in het waterdomein op te lossen. Het wordt steeds belangrijker dat de inrichting en het landgebruik passen bij wat het water- en bodemsysteem aankan. Wat is nodig voor een duurzaam waterrobuuste inrichting?
Vier adviezen van de Deltacommissaris
Co Verdaas
1 Denk groter en kijk vooruit: doorbreek de impasse
Investeringsplannen houden nog te weinig rekening met grotere weersextremen. Geef prioriteit aan een perspectief voor toekomstbestendig agrarisch landgebruik dat ook bijdraagt aan de water- en bodemopgaven. Zet de sectorale financiële middelen in samenhang in.
2 Geef water de ruimte
Maak ruimte om te veel neerslag te bergen en water vast te houden voor drogere zomers. Het Deltaprogramma kan per regio in beeld brengen waar kwetsbaarheden zijn voor te weinig en te veel water. Daaruit volgt welke aanpassingen in de inrichting en landgebruik mogelijk zijn en welke risico’s overblijven voor watergebruikers.
3 Geef helderheid aan gebieden met een reserveringszone
Een aantal gebieden valt onder een ruimtelijke reservering voor berging van water in extreme omstandigheden. Maak voor deze en eventuele nieuwe reserveringen helder wat er wel en niet kan, tijdelijk of permanent.
4 Investeer in financiële zekerheid en opleidingen
In alle regio’s leiden de groeiende wateropgaven tot meer werk. Investeer in uitvoeringskracht. Maak afspraken over nominale groei van budgetten in het Deltafonds. En maak afspraken met onderwijs en werkgevers over het tijdig opleiden van voldoende professionals.
Het Deltafonds
In het Deltafonds zit geld van het Rijk om in de komende jaren een deel van de maatregelen van het Deltaprogramma te betalen. Ook andere overheden betalen mee. De deltacommissaris acht dit niet voldoende voor de benodigde dijkversterkingen en andere maatregelen. Dat komt vooral doordat de opgave voor dijkversterkingen groter is dan eerder gedacht.
Herijking
Eens in de 6 jaar houden we de aanpak van het Deltaprogramma tegen het licht. We verbeteren de strategie voor waterveiligheid, zoetwater en ruimtelijke adaptatie met de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Ook brengen we in beeld waar bestuurlijke keuzes noodzakelijk zijn.
Conclusie
Uit het Deltaprogramma blijkt dat klimaatverandering steeds meer knelpunten geeft. We moeten meer dijken en duinen versterken en we hebben vaker wateroverlast en watertekort. We kunnen de risico's voor mensen beperken en Nederland aantrekkelijk houden voor bedrijven door anders om te gaan met het water én met de ruimtelijke inrichting en het ruimtegebruik.